کوراش نوعی کشتی سرپا و باستانی است که بیش از ۳۵۰۰ سال قبل در منطقه ماوراالنهرو در ازبکستان و تاجیکستان امروزی منشاء گرفته است. ریشه لغت کوراش در زبان ازبکی به معنای((کشتی گرفتن )) است در بسیاری از منابع تاریخ شرق باستان کوراش به عنوان نوعی رقابت یا سرگرمی ورزش عمومی مطرح شده است.
در یک افسانه آسیای جنوبی به نام ((آپری سات گاموش)) گفته شده است که کوراش یکی از ورزشهای مورد علاقه و احترام بوده و توسط مردم جنوب آسیا تمرین می شده است.بسیاری از فلاسفه و تاریخ نویسان ،در نوشته های خود مطالبی را در مورد ورزش ملی کوراش به رشته تحریر درآورده اند.
فلاسفه و دانشمندان بزرگ شرق نوشته اند که کوراش بهترین راه برای حفظ بهداشت و سلامت جسم و فکراست،اما تاکنون در مورد این مساله که کوراش برای اولین بار در چه زمانی،در چه مکانی و توسط چه کسانی تمرین می شده است،اطلاعات دقیقی پووجود ندارد .با وجود این ،دانشمندان بر این موضوع توافق دارند که کوراش یکی از قدیمی ترین رقابتهای رزمی ورزشی بوده است که مردم باستان آن را انجام می داده اند.
مسیر تازه پیشرفت ورزش کوراش ،در قرن نهم بعد از میلاد مسیح آغاز شد،در آن زمان مردم جنوب اسیا به عنوان شکلی از سرگرمی و تفریح طی مراسم اجتماعی مانند تعطیلات مرسوم ،مهمانی و عروسی و جشنهای زمان صلح ،از ورزش کوراش تغییر شکل داد.
نام قویترین کوراش کاران به افسانه ها پیوسته است،مانند پوریای ولی یا همان پهلوان محمود خوارزمی که در قرن ۱۲ میلادی می زیسته است. مقبره این پهلوان در شهر خوارزم از بخشهای مرکزی ازبکستان قرار دارد و هنوز هم مردم آسیای مرکزی این محل را مکانی برای انجام برنامه های مذهبی می دانند. در قرنهای بعدی (تیمور) که یکی از فاتحان و دولتمردان در تمدن های انسانی محسوب می شود از ورزش کوراش برای تربیت و بهبود وضعیت بدنی سربازان استفاده می کرد. همه میدانیم که تیمور لنگ قویترین و شکست ناپذیرترین مرد زمان خود بود. سالها می گذشت و همچنان کوراش یکی از ورزشهای مورد احترام و مرسوم در آسیای مرکزی خصوصا ازبکستان و تاجیکستان بود. بهتر است گفته شود که کودکان کوراش را از پدران خود می آموختند در حال حاضر حدود دو میلیون نفر در ازبکستان به طور مداوم به تمرین کوراش می پردازند. در مورد تعداد طرفداران و دوستداران این ورزش نمی توان به اسانی اظهار نظر کرد.
اما تقریبا سهدهه قبل کمیل جان (یوسپوف) که جودوکار و سامبو کاران عضو تیم ملی شوروی سابق و از کوراش کاران شناخته شده ازبکی و یکی از فعالان وزارت ورزش ازبکستان ، از سوی رییس جمهور ازبکستان تازه استقلال یافته ،ماموریت یافت در مورد میراث باستانی کوراش، تکنیک های کلی و قوانین قدیمی و تازه کوراش تحقیقی انجام دهد تا بتواند پاسخگوی استانداردهای کلی این ورزش باشد. وی در آغاز سال ۱۹۹۰ میلادی تحقیق خود را به پایان رساند وورزش کوراش را به جهان معرفی کرد ولی سبک جدید کوراش را که توسط خود او ابداع شده بود به بحث عمومی گذاشت تا به ویژه صاحبنظران در مورد ان اظهار نظر کنند. سپس کنگره (انجمن جهانی کوراش) قوانین ابداع شده توسط کمیل یوسپوین را به عنوان قوانین رسمی و بین المللی ورزش کوراش به تصویب رساند. قوانین تازه، بهترین ویژگی های ورزش ملی را با تمام استانداردهای ورزشی بین المللی ، مانند هماهنگی ، میزان رقابت، مدت مبارزه و غیره در بر می گیرد. ورزشی که توسط کمیل یوسپوف فناوری شده بود به تمام نیازمندیهای یک ورزش بین المللی پاسخ می دهد. یکی از مزایای ورزش کوراش این است که انجام کشتی بر روی زمین را منع می کند و به محض اینکه زانوی یکی از کشتی گیران با زمین تماس پید ا کند ، داور رقابت را قطع می کند و مبارزه مجددا در وضعیت سرپا شروع می شود در ضمن اجازه حلقه کردن دست به دور کمر ، به کشتی گیران داده نمی شود. این ویژگی باعث می شود که کوراش یک ورزش کاملا دینامیک و سرعتی باشد وتماشاگران از آن لذت ببرند. علاوه بر این بر طبق قوانین ورزش کوراش فنونی که سبب آسیب دیدگی شدید، احتمال خفگی و ضربه های شدید مغزی می شوند ممنوع هستند و در نتیجه کوراش یکی از بی خطرترین انواع رقابتهای ورزشهای رزمی است. در سال ۱۹۹۱ میلادی در اولین سالگرد استقلال ازبکستان از شوروی سابق دور تازه حیات کوراش آغاز شد دولت جدید ازبکستان این امر را مدیون اولین رییس جمهور یعنی آقای اسلام کریموف است. هدف ایشان این بود که این رسم ملی مردم آسیای مرکزی که در رژیم اتحاد جماهیر شوروی سرکوب شده بود مجددا احیا شود. اسلام کریموف رییس جمهور ازبکستان یکی از پیشگامانی است که خواستار توسعه ورزش کوراش در جهان است.
در اوایل سال ۱۹۹۲ میلادی آقای اسلام کریموف و یوسفپوف در مورد راههای توسعه ورزش کوراش در ازبکستان و جهان بحث و تبادل نظر کردند. هدف اصلی ایشان ایجاد جایگاه مناسب برای ورزش کوراش به عنوان یک ورزش بین المللی بود. از آن روز به بعد قوانینی که توسط انجمن بین المللی کوراش ابداع شده بود به سرعت و ترقی و پیشرفت این ورزش افزود. فعالیت هایی که در زمینه ورزش کوراش آغاز شده بود محدود به حرکت دولت ازبکستان نبود. از سال ۱۹۹۲ از طرف ازبکستان، تعدادی نمایش بین االمللی از ورزش کوراش در سطوح مختلف ورزشی و به شکل دیدارهای دوستانه درکشورهای کره جنوبی، کانادا، ژاپن، روسیه برگزار گردید در نتیجه اولین گردهمایی بین الملی کوراش در سپتامبر ۱۹۹۱ در تاشکند پایتخت ازبکستان برگزار شد. ورزشکاران و متخصصان از تمام کشورهای جهان در تاشکند گرد هم آمدند. سی هزار تماشاگر استادیوم روباز تاشکند را پر کرده بودند و میلیونها نفر فعال کوراش شاهد پخش مستقیم این وقایع بودند. فرانس گوتنبای یکی از فعالان حرکت کورا ش و رییس وقت فدراسیون بین المللی جودو درآن زمان چنین گفت: از امروز ما می توانیم کوراش را یک ورزش بین المللی بدانیم. اولین گردهمایی بین المللی کوراش یک موفقیت برای این ورزش بود. رقابت در دسته آزاد با وجود ورزشکاران معروفی از جمله سالین توپول اوغلو قهرمان المپیک در رشته جودو برگزار شد. اولین گردهمایی بین المللی کوراش با حادثه تاریخی دیگری نیز همراه بود. نمایندگان ۲۸ کشور اروپایی ، آسیایی و امریکایی در تاشکند جمع شدند تا مجمع بین المللی ورزش کوراش (IKA) را تاسیس کنند. نمایندگان ورزش بین المللی کوراش، فعالیتهای ورزش کوراش را در جهان هماهنگ می کردند. دراین کنگره رووس مطالب در مورد وضعیت و جایگاه (IKA) و قوانین مربوط به رقابتهای بین المللی ورزش کوراش وضع گردید. کنگره همچنین بدنه اداره کننده (IKA) یعنی کمیته مدیریت را انتخاب کرد. در حال حاضر کمیته مدیریت متشکل از ریس جمهورازبکستان به عنوان رییس افتخاری و آقای حیدر فرمان از کشور کویت به عنوان رییس انجمن بین المللی کوراش (IKA) است. روسای علی البدل که از روسای قاره ای فدراسیون کوراش هستند عبارتند از :
- رییس کنفدراسیون قاره آسیا و اقیانوسیه KCAO:کامیل روزیوف از ازبکستان
- رییس کنفدراسیون قاره اروپا EKC:مرابی ایلیادیس از یونان
- رییس کنفدراسیون قاره آمریکا PKU:جیمز کاسانوا از دومینیکن
- رییس کنفدراسیون قاره آفریقا:توماس دونکر از آفریقای جنوبی
- همچنین آقای امید یعقوبوف از ازبکستان به سمت دبیر کل فدراسیون جهانی
به طور کلی در کمیته مدیریت ۱۵ پست وجود دارد که اعضای کمیته مدیریت توسط کنگره (IKA) و با اکثریت آرا به مدت ۴ سال برگزیده می شوند، و در حال حاضر اقای محمدرضا نصیری نژاد به عنوان دبیر کل و عضو هیات رییسه و رییس کمیته فنی انجمن جهانی کوراش بوده و آقای کورش خسرویار نیز به عنوان رییس کمیته آمار و اطلاعات و دبیر کمیته فنی فدراسیون جهانی انتخاب شده اند.
در آغاز ماه می سال ۱۹۹۹ میلادی تاشکند شاهد وقایع بسیار مهم دیگری نیز بود اولین رقابت قهرمانی بین المللی کوراش با شرکت ورزشکارانی از ۵ قاره جهان برگزار گردید. در این رقابت ورزشی رییس افتخاری انجمن بین المللی کوراش آقای اسلام کریموف در مراسم افتتاحیه اولین مسابقه قهرمانی کوراش جهان بیا کرد: کوراش شامل ویژگی هایی است که با روح و شخصیت مردم و به طور کلی به صداقت، شجاعت، صبر و کنجکاوی و انسانیت تناسب دارد و ورزشی با اینگونه ویژگیها از تمام امکانات برای توسعه در جهان برخوردار است. از آن به بعد (IKA) به طور مداوم هر ساله مسابقات قهرمانی جهان را به تناوب در رده سنی جوانان و بزرگسالان برگزار می کند.
در حال حاضر با گسترش روز افزون این رشته در جهان ، کوراش در اکثر بازیهای معتبر حضور رسمی دارد.
- بازیهای آسیایی
- بازیهای آسیایی جوانان
- بازیهای داخل سالن آسیا
- بازیهای هنرهای رزمی آسیا
- بازیهای سبز
- بازیهای بچه های آسیا
- بازیهای ساحلی آسیا
- بازیهای سنتی جهان
- بازیهای کشورهای اسلامی
- بازیهای جنوب شرق آسیا
- بازیهای جنوب آسیا
- بازیهای آفریقا
- بازیهای هنرهای رزمی جهان
بازیهای که پروسه عضویت در آن ادامه دارد :
- بازیهای ناشنوایان آسیا
- بازیهای جهانی ناشنوایان جهان
- اسپورت آکورد
- بازیهای دانشجویان آسیا
- بازیهای دانشجویان جهان
- بازیهای نظامیان جهان
- بازیهای کارگران جهان
و هدف نهایی این رشته با پشتیبانی کشور ازبکستان حضور دربازیهای المپیک خواهد بود .